İt Cinsləri Haqqında Məlumat: Xarakter, Qulluq və Seçim Rehberi

İnsanların ən sadiq dostu olan itlər, minilliklər boyu həyatımızın ayrılmaz bir hissəsi olmuşdur. Evə yeni bir dost gətirmək qərarı verdikdə, sadəcə onun xarici görünüşünə aldanmaq kifayət deyil. Hər bir cinsin özünəməxsus xarakteri, enerji səviyyəsi və qulluq tələbləri var. Əgər siz də internetdə dəqiq və əhatəli it cinsləri haqqında məlumat axtarırsınızsa, doğru ünvandasınız. Bu məqalədə biz dünyanın ən populyar cinslərindən tutmuş, nadir növlərə qədər geniş bir spektri əhatə edəcəyik.

Doğru it seçimi etmək həm sizin, həm də heyvanın xoşbəxtliyi üçün kritik əhəmiyyət daşıyır. Məsələn, kiçik mənzildə yaşayan birinin Qafqaz Çoban İti saxlaması həm çətin, həm də it üçün əziyyətlidir. Buna görə də, qərar verməzdən əvvəl ətraflı it cinsləri haqqında məlumat toplamaq, onların genetik xüsusiyyətlərini və ehtiyaclarını öyrənmək lazımdır. Gəlin, bu maraqlı dünyanın dərinliklərinə birlikdə enək.

Dünyanın Ən Populyar İt Cinsləri və Xüsusiyyətləri

Beynəlxalq Kinologiya Federasiyasının (FCI) məlumatlarına görə dünyada 300-dən çox rəsmi qeydiyyata alınmış it cinsi mövcuddur. Lakin onların hamısı ev şəraiti üçün uyğun deyil. Populyar cinsləri tanımaq üçün düzgün it cinsləri haqqında məlumat əldə etmək vacibdir. İtlər əsasən üç kateqoriyaya bölünür: Kiçik (dekorativ), Orta və Böyük cinslər.

Kiçik cinslər adətən şəhər həyatına uyğunlaşmış, az hərəkət tələb edən və qucaq iti kimi tanınan növlərdir. Pomeranian Şpits, Çixuaxua və Yorkşir Teriyeri bu qrupa daxildir. Onlar az yer tutur, lakin çox vaxt böyük itlərdən daha cəsur və səs-küylü olurlar. Orta ölçülü itlər isə (məsələn, Bİql, Koker Spaniel) həm aktiv ailələr, həm də sakit həyat tərzi sürənlər üçün ideal balans yaradır.

Böyük və Mühafizəçi İtlər

Böyük itlər dedikdə ağla ilk gələn Alman Çoban İti (German Shepherd), Rotveyler və Qolden Retriverlərdir. Bu cinslər yüksək intellektləri və öyrənmə qabiliyyətləri ilə seçilirlər. Məsələn, Alman Çoban itləri polis və axtarış işlərində əvəzsizdir. Əgər həyət eviniz varsa və etibarlı bir qoruyucu axtarırsınızsa, bu qrupdakı it cinsləri haqqında məlumat sizin üçün daha faydalı olacaqdır.

Qolden Retriver və Labrador kimi cinslər isə böyük olmalarına baxmayaraq, aqressivlikdən uzaqdırlar və “ailə iti” statusunu qazanmışlar. Onlar uşaqlarla mükəmməl yola gedir və yüksək səbr nümayiş etdirirlər. Lakin unutmaq olmaz ki, böyük itlərin qidalanma xərcləri və fiziki aktivlik ehtiyacları da böyük olur.

İt Baxımı: Qidalanma, Təlim və Sağlamlıq

İt saxlamaq təkcə onu sevgi ilə əhatə etmək deyil, həm də onun fizioloji ehtiyaclarını qarşılamaqdır. Hər cinsin özünəxas xəstəliklərə meyilliliyi var. Məsələn, mops (Pug) kimi basıq burunlu itlərdə tənəffüs problemləri, böyük cinslərdə isə bud-çanaq oynağı displaziyası tez-tez rast gəlinir. Baytarlar vurğulayır ki, sahiblənmədən əvvəl tibbi yönümlü it cinsləri haqqında məlumat oxumaq, gələcəkdə yarana biləcək xərcləri və mənəvi çətinlikləri proqnozlaşdırmağa kömək edir.

Qidalanma məsələsində də yanaşma fərqli olmalıdır. Aktiv ov itlərinin (məsələn, Kurtsxaar) protein ehtiyacı ilə, günün çoxunu divanda keçirən İngilis Buldoqunun kalori ehtiyacı eyni deyil. Yanlış qidalanma piylənməyə, bu da öz növbəsində ürək və oynaq xəstəliklərinə yol açır. Keyfiyyətli quru yemlər, itinizin sağlamlığı üçün ən yaxşı investisiyadır.

Təlimin Əhəmiyyəti

Təlimsiz it, cinsi nə olursa olsun, idarəolunmaz bir problemə çevrilə bilər. Bəzi cinslər (məsələn, Poodle və Border Kolli) komandaları 5 təkrarla öyrənirsə, Xaski və ya Əfqan Tazısı kimi müstəqil xarakterli itlər daha çox səbr tələb edir. Peşəkar təlimçilərdən və kinoloqlardan it cinsləri haqqında məlumat alaraq, itinizin psixologiyasına uyğun təlim metodunu seçməlisiniz. Erkən sosiallaşma – yəni küçük vaxtından digər heyvanlar və insanlarla ünsiyyət – aqressiyanın qarşısını alan ən vacib faktordur.

Mənzil Şəraiti Üçün Ən Uyğun Cinslər

Müasir dövrdə insanların çoxu şəhər mənzillərində yaşayır və bu, it seçimində əsas faktorlardan biridir. “Mənzildə hansı it saxlanılar?” sualı, axtarış sistemlərində it cinsləri haqqında məlumat sorğusu ilə yanaşı ən çox verilən suallardan biridir. Mənzil üçün ideal it – az hürən, orta səviyyədə tük tökən və evdə dağıdıcılıq etməyən itdir.

Aşağıdakı cinslər mənzil şəraiti üçün idealdır:

• Maltipoo: Tük tökmür, hipoaller gendir və çox mehribandır.
• Fransız Buldoqu: Az hərəkət tələb edir, lakin istiyə qarşı həssasdır.
• Kavalier Kinq Çarlz Spaniel: Sakit təbiətli və uşaqlarla dostcanlıdır.
• Pudel (Toy Poodle): Çox ağıllıdır və öyrədilməsi asandır.

Lakin unutmayın ki, “mənzil iti” anlayışı, həmin itin heç gəzintiyə ehtiyacı olmadığı mənasına gəlmir. Ən tənbəl itin belə gündəlik təmiz havaya və sosiallaşmağa ehtiyacı var. Əks halda, heyvanda depressiya və davranış pozğunluqları yaranır. Dəqiq it cinsləri haqqında məlumat bazasına sahib olmaq, sizə itinizin gündəlik rejimini düzgün qurmağa kömək edəcək.

Yekun olaraq, it sahiblənmək uzunmüddətli, təxminən 10-15 illik bir öhdəlikdir. Bu qərarı verməzdən əvvəl hərtərəfli araşdırma aparmaq, sığınacaqlara baş çəkmək və ya peşəkar yetişdiricilərlə danışmaq vacibdir. Əgər suallarınız varsa, bizimlə əlaqə saxlaya bilərsiniz. Ümid edirik ki, təqdim etdiyimiz it cinsləri haqqında məlumat sizin üçün faydalı oldu.